1. Oszustwo „na wnuczka“ („na fałszywego policjanta”)
Oszustwo „na wnuczka” (z j. niem. „Enkeltrickbetrug”, zwane również oszustwem „na fałszywego policjanta” „falsche Polizisten”) to jedna z najpopularniejszych metod wyłudzenia pieniędzy od starszych osób. Pierwszy taki przypadek zanotowano w 1999 roku w Polsce i od tego czasu przestępstwo to rozszerzyło się na całą Europę, w szczególności na Niemcy, Austrię czy Szwajcarię.
2. Na czym polega oszustwo „na wnuczka”,
Sprawcy takiego przestępstwa zazwyczaj wyszukują swoje ofiary w książkach telefonicznych ale również w polskich i niemieckich rejestrach jednoosobowych przedsiębiorców. Wybierają oni imiona i nazwiska, które często występują u osób starszych takie jak np. „Franciszka”, czy w Niemczech „Ludwig”. Następnie sprawcy kontaktują się ze swoją ofiarą drogą telefoniczną a nawet posługując się aplikacją „WhatsApp”. Umiejętnie prowadzą rozmowę, tak aby oszukiwana osoba uwierzyła, że rozmawia z kimś ze swojej rodziny. Taka osoba pod wpływem manipulacji sama wymienia imię rzekomego członka rodziny i jego inne dane, co pozwala sprawcom wiarygodnie pokierować dalszą rozmową.
W następnym kroku dzwoniący prosi o udzielenie pilnej pożyczki w walucie PLN lub EUR a nawet o wydanie mu wartościowej biżuterii. Najczęściej sprawcy odbierają gotówkę od swojej ofiary w drzwiach jej mieszkania.
3. Cechy szczególne oszustwa „na wnuczka“
Cechą szczególną jaka wyróżnia oszustwo „na wnuczka“ od pospolitego przestępstwa jest fakt, iż z jednej strony wykorzystywana jest naiwność pokrzywdzonych, z drugiej zaś strony niemal wszyscy członkowie grupy przestępczej, to osoby wywodzące się z tego samego, zazwyczaj hermetycznego kręgu kulturowego i rodzinnego. Sprawcy są powiązani więzami rodzinnymi, co skutkuje ogólną zmową milczenia wśród współoskarżonych.
4. Podstawa prawna oszustwa „na wnuczka” § 263 StGB (z j. niem. „oszustwo”)
Oszustwo „na wnuczka” jest przestępstwem, w którym zamieszane jest kilka do kilkudziesięciu osób. Z tego powodu przestępstwa te są z reguły ścigane z przepisu § 263 ust. 3 StGB (z j. niem. Niemiecki Kodeks Karny), przewidującego surowszą karę za ten czyn, a nie z jego podstawowego typu tj. § 263 ust. 1 StGB, który przewiduje karę łagodniejszą. Niemieckie organa ścigania z reguły kwalifikują oszustwo „na wnuczka” do tzw. ciężkiego oszustwa, popełnionego w zorganizowanej grupie przestępczej (z. j. niem. „schwerer Bandenbetrug”).
5. Kary
Jeśli sąd uzna, że osoba biorąca udział w tym wyłudzeniu – np. jako odbiorca pieniędzy lub kierowca – jest częścią grupy przestępczej, wtedy kara zgodnie z Niemieckim Kodeksem Karnym rozpoczyna się od 1 roku pozbawienia wolności.
Kary za przestępstwa wyrządzone metodą „na wnuczka“ są w Niemczech, zaś przede wszystkim na Bawarii dość wysokie. Przede wszystkim dlatego, iż przestępcy wykorzystują samotność i naiwność, jak i prostoduszność osób starszych i pozbawiają ich majątku, niekiedy oszczędzanego przez całe życie. Są to okoliczności z oczywistych względów dodatkowo obciążające. Kary więzienia powyżej czterech lat są regułą.
6. Dylemat obrony?
Adwokat służy pomocą nie tylko osobom pokrzywdzonym, ale również podejrzanym, czy oskarżonym.
Jak bronić klienta, który jest winny? A jak bronić klienta, który popełnił szczególnie odrażające przestępstwo, zasługujące na ogólne potępienie? Czy taka osoba powinna w ogóle mieć możliwość obrony?
Profesjonalny obrońca nie ocenia czynu klienta. Rolą adwokata nie jest dodatkowe ukaranie oskarżonych, lecz ich obrona, począwszy od dogłębnej analizy akt sprawy, poprzez taktyczne zagrania procesowe i osobiste zaangażowanie w sprawę. Więcej o roli adwokata w sprawie karnej dowiesz się z tego wpisu „Rola adwokata w sprawie karnej”.
